WielkoPolska – emigracyjna Europa
WielkoPolska – emigracyjna Europa to zadanie realizowane w ramach programu Kultura Inspirująca 2022-2023, adresowanego do instytucji podległych i nadzorowanych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Program: Kultura Inspirująca 2022-2023
Zgodnie z regulaminem programu stanowi on:
"jeden z fundamentów zintegrowanego systemu promocji kultury polskiej za granicą, projektu strategicznego realizowanego w ramach rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju i koordynowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Ministrem Spraw Zagranicznych.
Strategicznym celem programu jest promocja na arenie międzynarodowej najbardziej wartościowych zjawisk polskiej kultury i jej wielokulturowego wymiaru. Zadania realizowane w ramach programu powinny służyć kreowaniu poza granicami kraju pozytywnego wizerunku Polski jako państwa nowoczesnego, świadomego swojego wkładu w kulturę europejską i światową oraz pogłębiać wśród zagranicznych odbiorców znajomość dorobku artystycznego i intelektualnego Polaków. (…) Zaangażowanie w program instytucji podległych i nadzorowanych ma na celu rozwój ich potencjału, umożliwienie zainicjowania nowych kontaktów zagranicznych oraz wzmocnienie dotychczas wypracowanych relacji."
Zadanie: WielkoPolska – emigracyjna Europa
Założenia i partnerzy
W ramach programu Kultura Inspirująca Muzeum Narodowe w Poznaniu zaproponowało powołanie nieformalnego szlaku, wzorowanego na szlakach kulturowych funkcjonujących pod egidą Rady Europy. Jego zadaniem ma być przypominanie i promowanie zasług „wielkoPolskich” emigrantów w pokojowym kształtowaniu nowoczesnej Europy, przy równoczesnym zachowaniu odrębności i tożsamości narodowej.
W sieci połączonych wspólnym, edukacyjno-turystycznym programem znajdą się instytucje związane z działalnością wybitnych polskich emigrantów, których losy łączyły się z Wielkopolską. Są to:
- trzy rezydencjonalne oddziały Muzeum Narodowego w Poznaniu, położone na terenie Wielkopolski (Muzeum Pałac w Rogalinie – dawna siedziba Raczyńskich, Muzeum Zamek w Gołuchowie – dawna siedziba Leszczyńskich, Działyńskich i Czartoryskich, Muzeum A. Mickiewicza w Śmiełowie – dawna siedziba Gorzeńskich i Chełkowskich), oraz poznańskie oddziały Muzeum, które zawierają zbiory związane ze szlakiem
- wybrane instytucje zrzeszone w Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich poza Krajem (Zamek w Montrésorze, Towarzystwo Historyczno-Literackie i Biblioteka Polska wraz z Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu oraz były członek i współzałożyciel tego Stowarzyszenia, czyli Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie)
- instytucje wielkopolskie i europejskie, które kultywują pamięć i utrzymują zabytki związane z dokonaniami króla Stanisława Leszczyńskiego w Wielkopolsce (Rydzyna i Leszno), Niemczech (Zweibrücken, Tschifflik) i Lotaryngii (Luneville, Nancy).
Muzeum Narodowe w Poznaniu jako podmiot odpowiedzialny za funkcjonowanie szlaku, traktuje to jako zadanie długofalowe, pozwalające rozbudowywać go o nowych partnerów, a także jako zadanie pilotażowe, otwierające możliwość tworzenia podobnych szlaków, które łączyłyby instytucje z pozostałych regionów Polski z partnerami z innych krajów, także pozeuropejskich.
Poza planowanym oznakowaniem i informacjami o szlaku w siedzibach instytucji biorących udział w projekcie, podstawową platformą informacyjno-edukacyjną jest strona internetowa szlaku www. WielkoPolska-emigracyjna Europa.
Ścieżki tematyczno-edukacyjne
Ścieżki edukacyjne, łączące partnerów szlaku będą dostępne w formie lekcji internetowych i materiałów do pobrania na stronie szlaku, jak i w formie edukacji realizowanej w czasie wizyt w siedzibach partnerów.
Ścieżki edukacyjne mają propagować pokojowe, polityczno-dyplomatyczne oraz kulturalne dokonania „WielkoPolskich ” emigrantów w Europie, ogniskując się wokół ich biografii oraz związanych z nimi miejsc miejsc i myśli/idei.
W tej fascynującej podróży w czasie i przestrzeni ukażemy powiązanych więzami krwi, przyjaźni i ideałów przedstawicieli wielkopolskiej i polskiej szlachty i arystokracji (Leszczyńscy, Raczyńscy, Działyńscy, Czartoryscy, Braniccy, Potoccy, Reyowie, Krasińscy, Gorzeńscy, Chełkowscy) oraz świata kultury (Mickiewicz, Niemcewicz, Krasiński, Norwid, Lenartowicz, Cieszkowski, Sienkiewicz, Kraszewski).
Opowiemy o materialnych świadectwach ich działalności (Leszczyńscy: Gołuchów-Leszno-Rydzyna, Zweibrücken-Tschifflik, Nancy-Luneville; Raczyńscy: Rogalin – Berlin- Londyn; Czartoryscy i Działyńscy – Paryż- Gołuchów; Braniccy , Potoccy, Krasińscy, Reyowie – Montrésor- Paryż-Rogalin) oraz wkładu w ochronę dziedzictwa narodowego i europejskiego (Leszczyński, Czartoryscy, Braniccy, Potoccy, Reyowie, Raczyńscy).
Ukażemy Polskę jako źródło inspiracji w zakresie polityki i dyplomacji międzynarodowej (Stanisław Leszczyński, Czartoryscy, Raczyńscy), a także literatury (Mickiewicz, Niemcewicz, Krasiński, Norwid, Lenartowicz, Cieszkowski, Sienkiewicz).
Wzajemna promocja i współpraca
Proponowana trasa edukacyjno-turystyczna ukazująca szczególne dokonania Polaków dla tworzenia tożsamości i wspólnego europejskiego dziedzictwa będzie doskonałą okazją do promocji dokonań partnerskich instytucji muzealnych i pozamuzealnych działających na rzecz zachowania i rozpowszechniania dziedzictwa kulturowego.
Zadanie otwiera także drogę do wymiany doświadczeń muzealnych, konserwatorskich, promocyjnych i edukacyjnych oraz do wielowymiarowych badań, które pozwolą organizować wspólne wystawy, konferencje i inne formy współpracy.
Realizacja zadania w 2022: wizyty studyjne i rewizyty
Zgodnie z założeniami w pierwszym roku grupa pracowników MNP odwiedziła:
- rodową siedzibę Stanisława Leszczyńskiego w Rydzynie
- emigracyjne siedziby Stanisława Leszczyńskiego w Księstwie Dwóch Mostów (Zweibrücken, Tschifflik) i Lotaryngii (Nancy, Luneville),
- siedzibę Towarzystwa Historyczno-Literackiego i Biblioteki Polskiej (wraz z Muzeum A. Mickiewicza) w Paryżu
- Ambasadę Rzeczpospolitej Polskiej w Republice Francuskiej
- zamek w Montrésorze
- Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie
- Polski Instytut Kulturalny w Londynie
- Panią Katarzynę Raczyńską w Londynie
Służyło to zapoznaniu się z potencjalnymi instytucjami partnerskimi, przedstawieniu założeń szlaku oraz określeniu zakresu współpracy w ramach podjętego zadania. Przyszłemu promowaniu zadania służyło włączenie do rozmów przedstawicieli lokalnych organizacji turystycznych oraz Polskiego Instytutu Kulturalnego w Londynie. Przy okazji wizyt udało się też odwiedzić kilka innych muzeów, sprowadzić z Paryża do pałacu w Rogalinie portret Atanazego Raczyńskiego przekazany przez rodzinę, a także przeprowadzić wywiad z Panią Katarzyna Raczyńską i zreprodukować archiwalia dotyczące przedwojennego wyposażenia pałacu w Rogalinie.
Owoce wizyt zostały zebrane w prezentacji przesłanej partnerom oraz zaprezentowane szerokiemu gronu pracowników Muzeum Narodowego.
W ramach rewizyt odbytych jesienią 2022 roku w Muzeum Narodowym w Poznaniu i jego rezydencjonalnych Oddziałach zaprezentowano dokonania w zakresie różnorodności podejmowanych działań remontowo-rekonstrukcyjnych, konserwatorskich, badawczych, edukacyjnych i promocyjnych. Na spotkanie dotyczące perspektyw przyszłej współpracy zaproszeni zostali także przedstawiciele wielkopolskich, poznańskich i leszczyńskich organizacji turystycznych, zainteresowani we wspieraniu i promowaniu szlaku. Dalsze rewizyty przewidziane są w kolejnych latach, przy czym już latem 2022 roku swój akces do szlaku zadeklarowała Lwowska Galeria Narodowa, usytuowana w mieście, którym urodził się król Stanisław Leszczyński.
Realizacja zadania w 2023: budowa strony internetowej WielkoPolska – emigracyjna Europa
Jednym z podstawowych efektów projektu "WielkoPolska – emigracyjna Europa" w 2023 roku jest dwujęzyczna strona internetowa dostępna pod adresem: wielkopolskaemigracyjna.eu
Tworzenie serwisu WielkoPolska – emigracyjna Europa rozpoczęło się na początku 2023 r., a jego uruchomienie ma nastąpić do końca tego roku. Trzy najważniejsze etapy w tym procesie to:
- stworzenie projektu struktury i wizualnego wyglądu strony internetowej, oraz przygotowanie treści
- budowa dwujęzycznej strony z systemem do zarządzania treścią – w tym oddanie interaktywnego prototypu serwisu, gotowego do przeprowadzenia badań jakościowych z udziałem użytkowników oraz zewnętrzny audyt dostępności cyfrowej,
- 36-miesięczna gwarancja jakości na prawidłowe działanie serwisu
Witryna pozwala na ukazanie połączonych szlakiem instytucji, zarówno przez umieszczone w niej treści, jak i podlinkowane do niej stron partnerów. Projekt zakłada prezentację kilkunastu obiektów zlokalizowanych w Polsce, Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii i Ukrainie. Ich promocja poprzez wspólny szlak daje szansę na snucie wielowątkowych opowieści, dla których nicią przewodnią jest szeroko pojęta emigracja związana z Wielkopolską i jej wkładem w dokonania Europy. W zamierzeniu ma to skłonić zainteresowanych zarówno do wirtualnego, jak i rzeczywistego odwiedzania położonych na tym szlaku instytucji, które świadome wartości objętych ich opieką miejsc i zbiorów utrzymują je z dużym zaangażowaniem dla całej rzeszy odbiorców.
Strona daje możliwość dołączenia do szlaku kolejnych instytucji zainteresowanych współtworzeniem szlaku, świadomych jego wartości poznawczych i popularyzatorskich, szczególnie w czasach rosnącego zainteresowania turystyką kulturową.
W serwisie znajdują się ścieżki edukacyjne, łączące partnerów szlaku. Będzie można z nich korzystać zarówno w czasie wizyt, jak i w formie edukacji realizowanej przez lekcje internetowe i materiały do pobrania.
Ze stworzonych w ramach projektu stron internetowych (w wersji polskiej i angielskiej) będzie można korzystać bez logowania. Wchodząc w witrynę, użytkownik będzie mógł m.in.:
- przeglądać strony partnerów oraz ścieżki edukacyjne,
- pobierać na swój komputer materiały dołączone do ścieżek edukacyjnych.
Dofinansowanie projektu
Zadanie sfinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura Inspirująca 2022-2023.
Beneficjent: Muzeum Narodowe w Poznaniu
Zagraniczny partner strategiczny: Towarzystwo-Historyczno-Literackie i Biblioteka Polska (wraz z Muzeum Adama Mickiewicza) w Paryżu
Patronat: Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Francuskiej
Kraj realizacji: Polska, Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Ukraina
Całkowity koszt projektu: 129 000 zł